Theorie
“Zou het niet tijd zijn dat beginnen met paardensport verplicht wordt gekoppeld aan een solide theoretische en praktische opleiding, voor het welzijn van onze paarden?”
– Gerd Heuschmann
Gerd Heuschmann pleit voor een verplichte theoretische opleiding over de fysieke ontwikkeling van het paard alvorens iemand met de sport mag beginnen. Ik kan hem geen ongelijk geven dat kennis over deze ontwikkeling je training enorm helpt en heel wat problemenen zou voorkomen.
In volgende blog probeer ik een kort overzicht mee te geven van enkele belangrijke feiten. Hiervoor gebruik ik kennis vanuit mijn opleiding en de boeken: ‘hoe beweegt u paard’ van Gillian Higgins, ‘Anatomie van het sportpaard’ van Gilian Higgins en ‘Dressuur onder vuur, wat elke ruiter moet weten om zijn paard gezond te houden’ van Gerd Heuschman.
Spierpijn
Net als mensen kunnen paarden ook spierpijn krijgen. Alleen kunnen zij hierover niet klagen. Helaas wordt dit in de dagdagelijkse praktijk vaak afgeschreven als ‘opstandig gedrag’. Mensen met kennis over de fysieke ontwikkeling van het paard spreken hier anders over.
Het paard draagt zijn hoofd in de natuur het grootste deel van de dag naar beneden om te grazen. Op dit moment zijn de spieren van het paard ontspannen. De nek- en rugspieren van het paard kunnen niet van de ene dag op de andere het paardenhoofd een uur lang omhoog dragen. Hiervoor dienen de spieren stap voor stap ontwikkeld te worden.
“Het is heel vermoeiend voor de spieren van een jong of ongetraind paard om in een gefixeerde houding te blijven. Regelmatig pauzes inlassen. Zodra hij onrustig wordt, stopt u met wat u aan het doen bent en laat u hem de hals even strekken.”
– Gillian Higgins
De spieren van een paard zijn met elkaar verbonden in ketens. Dit wil zeggen pijn of overbelasting in één spier gevolgen kan hebben op verschillende plaatsen over het hele lichaam. Zo heeft bijvoorbeeld de positie van het hoofd een invloed op de rug. De rug wordt enkel in twee gevallen goed gebruikt: voorwaarts neerwaarts of in relatieve oprichting.
Dit laatste kan enkel bereikt worden door een trainingsschema (over verschillende jaren) waarin plaats is voor spierontwikkeling. Relatieve oprichting vindt enkel plaats onder een zachte ruiterhand. Elke vorm van kracht op de handen of bijzetteugels waarbij het paard in een houding geforceerd wordt heeft enkel negatieve gevolgen voor de rug en spieren van het paard.
“Wanneer een (jong) paard tijdens het werken na een 20 tal minuten voorwaarts neerwaarts lopen zijn hoofd optrekt en rug aanspant of deze laat doorhangen. Is dit niet van kwade wil. Het paard heeft last van spierpijn door vermoeide halsspieren. Een gewelddadige correctie of bijzetteugel heeft geen zin. De paardvriendelijke optie: dit herkennen en afstappen en het paard een vijftal minuten aan de hand laten stappen.”
– Gerd Heuschmann
Spierontwikkeling
Voor spierontwikkeling dient er na elke inspanningsfase ook een ontspanningsfase te volgen. De duur van de anatomische hoofd-halshouding dient aangepast te zijn aan de gang, leeftijd en aanwezige spierontwikkeling van het paard.
De ontwikkeling van de achterhand van een paard is geen eenvoudig verhaal. De spieren en pezen die het paard nodig heeft om onder te treden vallen onder de catégorie ‘vlezige spieren’ en hebben een sterke doorbloeding. Deze bewegingsspieren hebben meer tijd nodig om zich te ontwikkelen. Een sterk getrainde achterhand vergt dus jaren training.
“Zonder een langdurige, consequente versterking van de strekspieren van de achterhand kunnen oefeningen zoals piaffe of passage ook met het rijpere paard slechts met zeer veel moeite correct worden uitgevoerd”.
– Gerd Heuschmann
Sla geen stappen over in de ontwikkeling van je paard. Zo moet je bijvoorbeeld in het draven eerst een gelijkmatige en evenwichtige arbeidsdraf hebben alvorens je kan beginnen denken aan verlengen of verkorten. Wanneer je hierin stappen overslaat haal je je paard uit zijn natuurlijk evenwicht.
Spieren ontwikkelen zich langzaam. Overvraagde en pijnlijke spieren zijn nefast voor de spierontwikkeling. Daarbij moeten spieren niet enkel getraind worden voor de discipline waaraan je wil deelnemen. Voor een gezond en sterk paard moet voor elke discipline spieren getraind worden voor: uithoudingsvermogen, kracht, coördinatie, souplesse en snelheid.
“Voordat een coach of trainer aan de slag gaat met een individuele sporter of een team, heeft hij kennis genomen van de werking van het menselijk lichaam. Hierdoor kan hij de fysieke capaciteiten van zijn pupillen herkennen en aan de hand daarvan een trainingsplan opstellen. Hoe meer we de fysieke constructie van het paard begrijpen, des te accurater onze verwachtingen zullen zijn.”
– Gillian Higgins
Vragen zijn altijd welkom!
Meer lezen over de mentale ontwikkeling van je paard? Dat kan hier!
Groetjes,
Laura
