Theorie
Wat doe je als je paard je gebeten heeft?
Auwtch zeggen en zien dat je volgende keer niet gebeten wordt.
Dit is een vraag en antwoord in het theorie-examen bij het balanced horsemanship.
Waarom? Paarden communiceren met elkaar in zeer subtiele signalen, wanneer je paard je gebeten heeft, wil dit zeggen dat je een hele boel van zijn waarschuwingen gemist of genegeerd hebt.
Natuurlijk is het ene paard het andere niet. Sommigen zullen dit gedrag veel sneller vertonen als anderen. Het ene paard paard gaat bij angst sneller in ‘fight’ he andere in ‘flight’ of ‘freeze’.
Liefdes-taal
Bij paarden die bijten ligt er vaak een probleem in het misbegrijpen van elkaar liefdes-taal.
Wij mensen vertroetelen graag onze paarden, aaien hun in hun gezicht, geven ze zoentjes en kroelen er op los.
Paarden die bijten zijn vaak heel impuls gevoelige paarden. Waardoor voor hun deze handelingen enorm intens en onnatuurlijk zijn. Net zoals bij mensen niet iedereen graag geknuffeld wordt.
Sommige paarden genieten veel meer van rust zonder aanraking.
Wist je dat ze in sommige trainingsprogramma’s met de wilde mustangs in Amerika de paarden via ‘counter-conditioning’ leren omgaan met onze ‘knuffeldrang’? Dit doen ze om levensgevaarlijke situaties met de adoptanten te vermijden.
Als we een wild paard moeten leren omgaan met onze knuffeldrang, dan is het toch niet zo gek dat sommige van onze gedomesticeerde paarden zich genoodzaakt voelen ons te bijten.
Subtiele signalen
Doordat paarden in het wild ook zeer energiebesparend handelen (om steeds voldoende energie te hebben voor de vlucht) kunnen heel kleine signalen een enorme betekenis dragen.
Bijvoorbeeld het opheffen van een neusvleugel, liften van de staart, opheffen van het hoofd, spanning in de ogen, opheffen van een voet, een gespannen lichaam, briesen …
Valt het je op dat heel wat signalen overeenkomen met angst signalen? Vele paarden bijten dan ook uit angst. Bovendien liggen angst en frustratie niet zo ver uit elkaar, beide hebben te maken met ongemak.
Onrespectvol
Paarden die veel bijten en slaan worden vaak gezien als onrespectvol. Het bijten of slaan wordt met een slag of zweep afgehandeld.
Vaak is men in alle handelingen met deze paarden automatisch harder en feller, we zijn altijd ‘on edge’ om niet gevangen te worden.
Nu zijn onze paarden toch spiegels zeker, waardoor we deze impuls gevoeligaards ook meer en meer ‘on edge’ zetten. Wat tot zeer gevaarlijke situaties kan leiden.
Ik zie vaak klanten wiens paarden zijn afgeschreven als ‘respectloos’. Doordat het probleem niet opgelost geraken of escaleert (tot lesgevers die in hun hoofd gebeten worden) zoeken ze verder.
Voor mij is het altijd genieten van het geluk dat van hun afstraalt als ik ze kan vertellen dat ze net minder druk op hun paard moeten zetten.
Verantwoordelijkheid
Deze paarden hebben juist meer verantwoordelijkheid nodig in plaats van het ‘micromanagement’.
Alles dat te maken heeft met rechtstreeks contact op hun lichaam moet je vaak gewoon 100x zachter stellen.
Bij paarden die hier heel grote problematieken hebben maken we in het begin zo weinig mogelijk rechtstreeks contact. Wanneer er wel contact wordt gemaakt komt dit nooit uit het niets, met duidelijke vraag en toestemming van het paard.
Grenzen
En jawel hoor, voor dat we in paniek schieten, je mag deze paarden zeker wel grenzen geven, beter nog het moet zelfs.
Alleen zie ik het gebruik van grenzen niet zoals een ‘alfa’ zware bruuske leider die zegt ‘je moet dit’, ‘je blijft daar’, ‘je zal’ …
Ik zie mijzelf als de life-coach van mijn paarden. Ik wil dat ze zich beter voelen uit hun interactie met mij. Ook bij mensen is een life-coach soms strikt maar meestal motiverend. ‘Ik zou graag hebben dat je daar blijft staan’.
Als mijn paard niet blijft staan dan zal ik zijn voeten ook terug verplaatsen. Alleen doe ik dit met timing en feeling. Zonder fysieke gevolgen voor het paard.
Elk paard is anders
Nu kan ik in deze blog geen gouden handleiding geven voor jou paard. Elk paard is zo verschillend.
Mijn Barrie vertoont bijtgedrag terwijl hij toch enorm graag geborsteld wordt. Hij is zo graag met mensen bezig dat hij vroeger met iedereen mee van de weide kwam (tot vele frustratie toe). Het is niet het fysieke contact dat hem parten speelt maar de plotselinge impuls waarmee het kan komen. Daarbij is hij bovendien gewoon een enorm expressief en zelfzeker paard, zijn mening zal je altijd kennen. Als hij pijn heeft in zijn been zal hij één keer ‘pas op’ zeggen, de tweede keer zal hij raken. Als je daar met kracht tegenin gaat dan zal je het gevoeld hebben. Zo heeft een smid ooit zijn leven geriskeerd toen ik er niet bij was. Ik ben er zeker van moest hij in de sport terechtgekomen zijn, dat hij na enkele mensen (levens)gevaarlijk te verwonden in de vleesmolen terechtgekomen was.
Is hij dan een onrespectvol paard? Of hebben wij gewoon geen respect voor zijn grenzen?
‘Overlaatst zag ik nog een paard met singelnijd, ook al had het een passend zadel. Ze bleek zeer angstig te zijn iemand aan haar linkerzijde toe te laten. Ze gebruikte ‘fight’ (bijten) om dit duidelijk te maken. Doordat wij mensen graag alles links doen was het een enorm stresserend en frustrerend patroon geworden’.
Gaan jullie er voor?
Van elk paard dat ik zie leer ik nog steeds bij.
Het belangrijkste van deze blog is om jullie uit te dagen op zoek te gaan naar waarom jou paard bijt. Is het frustratie? Is het angst? Heeft hij of zij problemen met fysiek contact?
Opgelet: experimenteer niet zonder professionele begeleiding.
