Theorie
Weet jij hoe je je paard het beste kan voorbereiden om te leren?
Niet elk paard is hetzelfde, hierdoor heeft vanzelfsprekend niet elk paard dezelfde aanpak nodig. Hoe beter je je aanpak kan aanpassen aan het karakter van je paard, hoe succesvoller je met hem aan de slag kan. Ik beschrijf het als een mentale warm-up. In deze blog gaan we aan de slag met vier types karakters.
- Silvester: het luie zelfzeker paard met altijd een lege batterij.
- Booster: het energievolle zelfzekere paard waarvoor je wel vaker aan de kant moet springen.
- Bom: het onzekere paard dat uit het niets kan ontploffen.
- Speedy: het onzekere paard dat de hele piste wil doorcrossen
Zelfzeker met trage voeten
Silvester is rustig als hij bij je is en zal niet snel verschieten. Het is moeilijker om hem te motiveren, hij doet de oefeningen wel maar traag en zwaar. Hij heeft weinig aandacht (staat liever te slapen) en is niet snel onder de indruk.
Zelfzeker met snelle voeten
Booster is ook niet snel onder de indruk. In tegenstelling tot Silvester staat hij niet graag stil. Hij wil dicht bij je komen en liefst van al proberen je een kant uit te duwen. Ook Booster heeft weinig aandacht, hij is afgeleid door de impulsen rondom hem.
Onzeker met trage voeten
Bom is meestal zoals Silvester. Lekker lui en traag. Toch kan hij af en toe uit het niets enorm hard schrikken. Hij is gevoelig aan druk en heeft het moeilijk met nieuwe mensen en nieuwe omgevingen. Met Bom weet je nooit wat je te wachten staat: gaat hij ontploffen of niet?
Onzeker met snelle voeten
Speedy staat ook niet graag stil, stilstaan maakt haar angstig. In tegenstelling tot Booster wil Speedy liever zo snel mogelijk weg van je zijn. Ze is ook afgeleid door haar omgeving, kijkt veel rond, briest en hinnikt. Zo laat Speedy haar angst veel duidelijker zien als Bom.
De juiste mentale warm-up per type paard
Silvester moeten we enthousiast en licht krijgen. Als we hem goed kunnen opwarmen hoeven we tijdens de rest van de training niet meer te ‘zeuren’ om zijn tempo aan te houden.
We doen oefeningen zoals:
- Aandraven, naar tempo, rust.
- Achteruit, aanspringen, rust.
- Rechte lijnen versnellen, rust.
Booster heeft het minste mentale opwarming nodig van de vier. Voor hem is het wel belangrijk direct actief te beginnen werken. Geef hem oefeningen waarop hij zijn benen kan bewegen. Is je trainingsdoel van vandaag iets wat weinig beweging en veel concentratie vraagt? Zoals bijvoorbeeld de travers verbeteren in stap. Dan moet je Booster veel laten bewegen tot hij klaar is voor het rustigere werk.
Booster heeft voornamelijk afwisseling nodig. Actie, non-actief, actief, non-actief. Vanaf dat hij energiek wordt kan je beter deze energie sturen in beweging dan er tegen te vechten.
Bom moet je goed kunnen onderscheiden ten opzichte van Silvester. Bom moet je namelijk ook opwarmen maar deze opwarming moet je rustiger en trager aanpakken. Zodat Bom binnen zijn comfortzone kan blijven en niet hoeft te ontploffen.
Bom krijgt in zijn opwarming oefeningen waarbij hij rustig kan ontstressen:
- herhaal wat hij al goed kent
- oefeningen die weinig beweging vragen
- stapwerk, voeten verplaatsen, buiging vragen, de hulpen overlopen…
- warm op op de grond
Dit soort paarden hebben veel geduld, rust en beloning nodig. Er is geen tussenweg, enkel de geduldige weg.
Deze paarden gaan wel na verloop van tijd stabieler worden, waardoor de spanning daalt en ze beter kunnen doorwerken. Ze overhaasten heeft geen enkele zin. Een paard in stress kan niet leren en ontwikkeld de verkeerde spieren. Wanneer een paard zijn training in stress eindigt zal de volgende ook in stress beginnen.
Speedy heeft net zoals Booster beweging nodig in haar opwarming. Door haar haar voeten te laten bewegen voelt ze zich minder opgesloten.
In tegenstelling tot Booster houdt Speedy van herhaling. Herhaling zorgt voor zekerheid, patronen zorgen voor stabiliteit.
In tegenstelling tot Silvester heeft Speedy behoefte aan beweging en niet aan rust. Daarom hoeven we haar niet voor elke enthousiaste beweging te belonen met rust. We laten haar bewegen tot we zien dat haar emoties rustige worden. Wanneer ze dit aangeeft geven we haar de keuze om te rusten. Wanneer ze verder wil bewegen laten we dit toe. We ondersteunen haar door aan te geven hoe ze zich kan bewegen.
Speedy krijgt in haar opwarming oefeningen waarbij ze in beweging kan ontstressen:
- Cirkelwerk
- Short Cerpentines
- Slangevoltes
- Direct, indirect rein
Kan je je inbeelden hoe de strategie passend bij een paard zoals Booster desastreuze gevolgen kan hebben wanneer men deze toepast op een type zoals Bom?
Hoe beter je kan inschatten wat je paard nodig heeft hoe sneller hij of zij vooruit zal gaan.
Daarnaast kan je paard ook nog wisselen van karakter naargelang de situatie. Zo kan bijvoorbeeld een paard zoals Silvester heel enthousiast worden wanneer er een paar sprongen in de piste worden geplaatst. Op dit moment dienen we Silvester dan te behandelen zoals Booster…
Pas je aan aan wat je paard nodig heeft en des te sneller krijg je het paard dat je nodig had.
Als voorbeeld gebruik ik mijn paarden, twee appaloosa’s met een zeer verschillend karakter.
Skip: een bommetje
Skip hoort helemaal thuis in het plaatje van 'Bom'. Hij is heel gevoelig maar beweegt niet graag zijn voeten. Hij kan als de beste stil staan in de piste terwijl we uitleg krijgen van de trainers; lekker oogjes toe en zonnen maar! Voor de meeste komt hij over als een stabiel en lief paard. Maar eigenlijk is het een hele stoere bangerik. Nieuwe mensen heeft hij al van heel ver gezien. Vieze geuren die moeten niet in zijn buurt komen. Skip moet altijd als eerste ontwormt worden anders krijg ik hem niet meer te pakken. Zijn emotionele explosie kwam altijd naar boven in de galop: rodeo! Gelukkig begon mijn opleiding snel na de koop van Skip en heb ik geleerd hoe ik met hem moest omgaan. Stap voor stap met veel rust en tijd. Ondertussen is Skip al de grootste charmeur geworden van de weide. Hij kan iedereen verleiden met zijn lieve blik en zachte toenadering. Wat het beste is: hij wil ook iedereen benaderen. Door respect te geven aan zijn gevoeligheid is hij bijna niet meer hyper-gevoelig. Het leukste aan dit type paard is dat eens ze zich geven, dan ben hun steunpilaar. Zo kon Skip zonder problemen samen met mij tussen de Italianen rijden. Zolang ik oké ben, is Skip oké. Beter nog, in Italië was Skip zelfs de steunpilaar voor het paard van mijn collega, dat altijd begon te knorren wanneer Skip hem passeerde in de arena of hinnikte wanneer we te ver weg waren.
Barrie: de buldozer
Barrie heb ik al sinds zijn zes maanden, hij is half door mensen opgevoed en heeft hierdoor geen angst van mensen. Hij is enorm zelf zeker en zit barsten vol energie. Zijn acht vriendjes in de paddock paradise kunnen soms nog onvoldoende zijn, dan vliegt hij na een stoeipartij in zijn eentje nog een tiental minuten rond. Iedereen zou hem zo van de weide kunnen plukken, maar gaat ook snel verschieten van wat je mee hebt. Geef Barrie geen grenzen en er zijn geen grenzen. Hij heeft een duidelijke leider nodig of voor je het weet word je zijn nieuwe speelgoedje. Let op Barrie houdt ook enorm veel van knuffels en aandacht en kan zalig kroelen, dit heeft hij ook nodig. Bij hem moet je wel opletten wanneer het kroelen overgaat naar voeten verplaatsen en duwen. De grens hiertussen is heel dun. Barrie heeft dus veel kortere beloningen nodig en die zet ik ook meteen aan het werk. Hij werkt graag want dan kan hij zijn energie kwijt. Hij is super aandachtig en zal snel proberen te anticiperen als je te veel hetzelfde doet. Geef Barrie aan iemand die nog niet ervaren is en hij zal voor je het weet stoppen met de oefening, de andere kant uitlopen of naar je toe voor extra aandacht. Bij Barrie weet je direct als er iets scheelt. Aan hem iets vragen wat hij echt niet wilt vraagt veel geduld en tijd. Want je zal hem niet kunnen verslagen met meer en meer druk, hij zal ook gewoon verhogen en met zijn 1m80 zal hij ook nog winnen.
Zo zie dat moest ik Skip behandelen zoals Barrie hij voor altijd gestresseerd en onvoorspelbaar zou blijven.
Moest ik Barrie dezelfde behandeling geven als Skip, zou hij compleet onhandelbaar worden.
