“Remember the difference between a boss and a leader; a boss says “Go!”- a leader says “Let’s go!” – E.M. Kelly
Als er één thema is dat binnen de paardenwereld ontzettend misbegrepen is geraakt, dan is het wel leiderschap. Sommigen zweren erbij, andere krijgen jeuk van de term. De aversie die sommigen hebben gekregen ten opzichte van de term ‘leiderschap’ is niet helemaal onterecht. De oorspronkelijke betekenis van het woord is door de vele interpretaties en het verloop van de decennia eigenlijk verloren gegaan. Het wordt gebruikt zonder dat men eigenlijk beseft waar het vandaan komt en wat er oorspronkelijk bedoeld werd.
Laten we even terug gaan naar de quote boven aan deze pagina. De connotatie die we gekregen hebben met het woord ‘leider of leiderschap’ neigt ondertussen veel meer naar het ‘Go!’ verhaal. Jij die je paard een commando geeft en je paard die het moet uitvoeren. Doet ‘ie dat niet, dan moet je wel echt blijven doorzetten en escaleren in je vraag, dit om te voorkomen dat je je rol als leider kwijt raakt. Toch?!
Wel, neen dat is niet wat een leider zijn voor je paard inhoudt en wat er origineel met de term bedoeld werd. De horsemanship filosofie is wijd verspreid geraakt mede door de opkomst van het internet. Dit heeft ook een grote valkuil, want iedereen die hierover leest is het op zijn eigen manier gaan interpreteren. De filosofie zoals die oorspronkelijk was ontwikkeld is een eigen leven gaan leiden en is hier en daar wat van zijn essentie verloren.
Onder het mom van leiderschap worden nu heel wat zaken toegepast die niet meer helemaal in lijn liggen met wat er oorspronkelijk met leiderschap werd bedoelt. Want je MOET de leider zijn van je paard, je moet dus doorzetten wanneer je paard een oefening niet uitvoert, want anders ben je je positie als leider kwijt. Leiderschap wordt ook wel eens gebruikt als excuus om paarden hardhandig te corrigeren en te domineren. Maar zijn we dan niet meer de baas aan het spelen dan leiding aan het geven?
laat me je even tonen wat het verschil is tussen een leider en een baas. Want dit zijn verre van synoniemen. Wie een baas is zal respect en gehoorzaamheid afdwingen door het gebruiken van dwang en intimidatie. Een leider daarentegen zal zijn charisma gebruiken, zal je energie geven en aansporen en zal ook vertrouwen uitstralen. Leiders zullen ook input aanvaarden en zelfs verwelkomen van diegene waarmee hij werkt. Een baas gaat eerder zijn input opleggen. Leiders zullen dus kritisch kunnen reflecteren op zichzelf en zullen kunnen toegeven wanneer ze fout zaten of wanneer ze niet efficiënt aan het werken zijn. Een leider is dus flexibel, blijft bijleren en is bereid zich aan te passen aan de situatie. Een baas is veel meer rigide.
Kan je je er een beeld bij vormen bij hoe zich dit vertaald naar de paarden wereld? Als je kijkt naar wat een leider eigenlijk is, dan zie je dus dat er met de oorspronkelijke betekenis helemaal niets mis is. Wanneer je een leider bent voor je paard ga je hem steunen, ga je hem aanmoedigen en respecteren zoals hij is. Je kan je flexibel opstellen wanneer jouw input voor hem niet duidelijk is of wat je vraagt te moeilijk is. Bij een leider is er ruimte voor twee richtingsverkeer. Uiteraard zal de leider de touwtjes in handen hebben en zal die soms beslissingen moeten maken voor de veiligheid van, in dit geval het paard. Je kan je paard geen totale vrijheid geven, dat zou betekenen dat hij bijvoorbeeld zomaar de straat overloopt ofz. Een goede leider zal ook voorspelbaar zijn, die gaat consequent zijn in zijn handelen. Die voorspelbaarheid zal bij het paard zorgen voor duidelijkheid en voor een gevoel van veiligheid.
“If your horse says no, you either asked the wrong question, or asked the question wrong.”
Als je paard niet doet wat jij op dat moment vraagt dan is dat eigenlijk een jij-probleem, want dan heb je (of iemand anders) hem dat foutief aangeleerd. Is dus niet het paard zijn schuld dat er op dat moment niet gebeurd wat jij wil. Als je iets wil bereiken met je paard en het lukt niet, dan moet je je afvragen: wat kan ik doen om mijn paard te helpen om te begrijpen wat ik van hem verwacht.
Het is dus onze verantwoordelijkheid om duidelijkheid te creëren voor ons paard, en dat wil dus niet zeggen stel je vraag 2000x opnieuw. We moeten flexibel zijn en ons inleven in de belevingswereld van ons paard. Als iemand in een voor jouw compleet vreemde taal je een vraag stelt die jij, heel begrijpelijk, niet begrijpt, dan zal het jouw niet helpen als deze persoon de vraag blijft herhalen en steeds luider gaat roepen, laat staan boos op je worden. Nee dan wil je dat die persoon zich op een andere manier probeert uit te drukken, misschien met het aanwijzen van zaken, het gebruiken van een vertaal app enz.
Voor veel mensen steunt het idee van ‘ik moet een leider zijn voor mijn paard’ op de veronderstelling dat paarden in hun kudde ook 1 duidelijke leider hebben of 1 leidende merrie. Nu, ja ergens klopt dat, maar die hiërarchie is eigenlijk helemaal niet zo strikt en zo rechtlijnig als wat wij daar soms van maken. Paarden willen vooral harmonie in hun samenleven zodat er balans en rust heerst in de kudde. Er wordt ook gewisseld van wie wanneer de leiding heeft.
Toch is vaak de redenering achter het gebruiken van hoge fases net die foutieve interpretatie van paarden gedrag, dat paarden onderling ook heel fel corrigeren. Nu dat fel vechten en corrigeren van elkaar komt ook voor een groot deel door de artificiële groepen waarin wij onze paarden houden. Onze paarden hebben geen mogelijkheid om zich van een groep af te splitsen. Er is dus een veel minder harmonieuze vorming van de kudde en dat in een beperkte omgeving.
Misschien stof voor een volgende blog? Laat het zeker weten als je hier meer over wil weten!
