Lees mee hoe de deelnemers aan de slag gingen met hun paardenpartner
Vorige week mocht ik de startweek geven aan een nieuwe jaaropleidingsgroep op eigen locatie bij een heel fijne R+ bende. Een heerlijke week waarin ik mocht inzoomen op veel fysieke details bij paarden die al een stevige basis hebben. De paarden konden lekker bijleren in hun eigen stekkie en ik werd als lesgever helemaal verwend door de hostingskills van Joke.
In deze blog neem ik jullie graag mee in de (fysieke) aspecten waarmee we aan de slag zijn gegaan tijdens de startweek. Naast deze praktijksessies zagen we ook een boel theorie om de mamasita’s hun oog beter te trainen voor de fysieke aspecten en om handvaten te ontwikkelen zodat ze sneller linken kunnen zien in hun shaping.
Snow & Joke
Snow is een paardje met niet zo’n handig lichaam dat vroeger heel erg shut down was. Bij hem heeft de focus dan ook eerst gelegen op kijken hoe we hem makkelijker mee konden krijgen in de sessies. Ondertussen zien we een paard dat al heel wat interactiever is geworden. Het starten met beweging is voor hem nog niet evident. Onder het zadel kan je ook zien dat hij moeilijk op verbale cues reageert. Wat ik opmerkte tijdens het grondwerk , wanneer hij meeging in een bewegende oefening, was dat hij eigenlijk altijd eerst zijn voorbenen verplaatste. Dit zorgde ervoor dat hij in een onhandige spagaat houding kwam te staan van waaruit hij dan zijn achterbenen moest verzetten. Niet zo handig en dus begrijpelijk dat starten met bewegen niet evident was.
Dit bewegingspatroon is er onbewust ingeslopen. Werk je met een introvert paard, dan ga je namelijk snel voor de minste beweging belonen en ja, dit zijn meestal de voorbenen. Snow leerde dus in zijn enthousiasme om meteen met zijn voorste benen mee te bewegen. Na enkele loops waarbij je hiervoor beloond, ben je onbewust het bewegingspatroon van je paard aan het herconditioneren. Dit gebeurt ook sneller wanneer ik je leer om in de groundtie meer gewicht naar de achterhand te verplaatsen. Staat het gewicht dan nog achteraan wanneer je je paard vraagt om mee te bewegen, dan is de kans groot dat ze eerst hun voorbenen verplaatsen. Note to self: wil je vertrekken vanuit een groundtie met gewicht naar achteren? Vergeet dan niet eerst de achterbenen mee te vragen. Dit zal ik dus ook meenemen in mijn andere lessen.
Snow leren om vanuit zijn achterhand te vertrekken bleek een zoektocht te worden. Zolang hij dit niet kon mocht Joke haar ‘walkie’ cue niet meer gebruiken, dit om te voorkomen dat het patroon ‘vertrekken met de voorbenen’ op de ‘walkie’-cue verder werd bevestigd. Uiteindelijk was zijn geliefde mat het antwoord, dit in combinatie met voeren op locatie (boorbij de mat). Het voeren op locatie moest voorkomen dat Snow teveel moest stilstaan en vertrekken tijdens de sessies. Elke keer hij over de mat stapte werd hij beloond. Stap voor stap bouwde we dit uit naar een Snow die van achter naar voor meewandelde.
Ook zijn buikspieren wilden we trainen, daarvoor zijn we begonnen met het continu voeren, zodat we met het voer halve ophoudingen kunnen geven. Bij Snow is deze techniek interessant omdat Joke hem dan van dichterbij kan begeleiden. Zo voorkwamen we weer trail and error als hij de balans zelf moet zoeken. Belangrijk als je start met continu voeren en halve ophoudingen is om niet te vergeten om na enkele passen je paard terug zijn ‘natuurlijke’ houding te laten aannemen. Je kan in het begin maar enkele tellen je spieren opspannen. Als je dit te vroeg te lang doet, gaat desondanks het continu voeren je paard een negatieve associatie leggen met de oefening.
Als laatste kon ik inpikken op Snow zijn mooie zijwaarts, die had hij al heel knap van Joke geleerd. De komende weken gaan we zijn zijwaarts vaker in korte stukken gebruiken in zijn sessies. Waarom? Snow heeft voor- en achteraan een bodemnauwe beenstand. Dat wil zeggen dat zijn schouders breder staan dan zijn hoeven. Eén van de gevolgen hiervan is dat Snow’s adductie spieren strammer zijn en zijn abductie spieren te slap. Hij kan moeilijker zijn benen weg van zijn lichaam bewegen. Het gelijker maken van deze spieren zal ervoor zorgen dat hij gemakkelijker op zijn cue’s zal kunnen reageren en sterker wordt om zijn lichaam te dragen.
Ik leg het je nog even uit van die cue’s. Bij heel veel signalen vraag je je paard om op een bepaalde manier voor jou te bewegen. Je leert je paard bijvoorbeeld zijn voorhand te verplaatsen zodat je hem dan later een goed stuur kan aanleren. Als je paard slappe abductoren heeft. Zal hij in deze beweging minder coördinatie en controle hebben op het zijwaarts verplaatsen van zijn voorbeen naast zijn lichaam. Als je hem hierbij een te grote pas aanleert zal hij zijn adductoren over-stretchen en dat voorbeen laten neerploffen. Hierdoor klik je fysieke spanning in je oefening en kan dit later voor stress zorgen. Als je in het aanleren van de oefening rekening houdt met de spieropbouw van je paard, zal hij hier een positievere associatie aan over houden.
Jessy & Nele
Bij enthousiaste Jessy, die haar cue’s al piekfijn kende, gingen we dieper in op de fysieke uitvoering. We keken zowel naar de bewegingen als naar de reacties op de cues. Jessy kiest er bijvoorbeeld altijd voor om meer gewicht op haar linker voorbeen te plaatsen. Vroeg je haar dan om een oefening uit te voeren waarvoor haar gewicht naar haar rechterbeen moest, dan zag je haar impulsiever reageren op de vraag en deze ook onhandiger uitvoeren. Deze onbalans was ook zichtbaar in het het samen spelen en bewegen doorheen de piste. Er was een duidelijke voorkeur van Jessy om aan Nele’s rechterkant te lopen. Deze voorkeur was ontstaan vanuit een aangeleerd bewegingspatroon door haar onbalans. Werden er bochten gemaakt naar links, dan verloor Jessy na een tweetal passen haar balans, waardoor ze achter Nele door naar Nele’s rechterkant viel. Eens ze terug rechts stond vond ze zowel mentaal als fysiek meer rust. Aan Nele’s rechterkant viel Jessy, over haar schouder, weg van Nele. Waardoor ze minder in elkaars persoonlijke ruimte kwamen. We gingen daarom Jessy leren om linksom de beweging te starten met het verplaatsen van het gewicht naar haar rechter voorbeen. Dit combineerde we met ook in halt meer gewicht naar rechtsvoor te plaatsen.
Waarom kies ik nu om te focussen op het starten van de beweging? Wel, op die manier kan je je paard helpen om al in balans te vertrekken. Want er is nog een verschil tussen je paard die zijn cue’s goed kent en een paard dat ook fysiek kan reageren op je vraag. Als er in een voorwaartse beweging te veel gewicht op één schouder hangt, dan kunnen paarden vaak niet meer reageren op onze vraag om het gewicht naar de andere schouder te verplaatsen. Dit komt doordat we weinig rechtuit kunnen werken in onze beperkte pistes. In een ideale wereld zouden onze pistes 5 keer zo groot zijn. Dan zouden onze paarden veel minder trail and error doorgaan in het aanleren van de oefeningen. In het verhaal van Jessy en Nele kozen we ervoor om bewuste bewegingspatronen toe te voegen in de piste, zodat we Jessy steeds op de naderende bocht kunnen voorbereiden. Op die manier kan ze haar bochten telkens in balans nemen en zal dat na enkele maanden in het motorische geheugen van Jessy zijn geschreven én zullen nieuwe bewegingspatronen ‘automatisch’ worden uitgevoerd.
Een andere focus die we gelegd hebben was om weg te bewegen van het latency criteria. Enthousiaste Jessy was namelijk zo responsief op de signalen dat het haar niet meer lukte om de beweging, horende bij de cue, vanuit balans te starten. Om haar balans te verbeteren moesten we dus niet langer latency of de snelheid van reageren als criteria nemen, maar wel focussen op hoe de beweging wordt uitgevoerd. Paarden zijn heel goed in het oppikken van aanleidende signalen en zullen dus steeds sneller gaan starten met de beweging, nog voor jij de vraag volledig hebt gesteld.
Uiteraard is het niet verkeerd om op het criteria latency te focussen. Begin je met het aanleren van een nieuwe beweging dan is het namelijk erg belangrijk om je paard te belonen voor het kleinste denken in de juiste richting, alleen moet je niet in dit ritme blijven hangen. Reageert je paard vlot op de cue, dan is het tijd om weer te focussen op de motorische uitvoering van de oefening en deze te gaan verfijnen. Zo voorkom je dat je paard steeds sneller wil gaan reageren op jouw signalen en de oefening steeds sneller en sneller gaat willen uitvoeren. Bij Jessy gingen we dus focussen op: traag reageren op de signalen en traag uitvoeren van de oefeningen. Zo kon stap voor stap meer duratie opgebouwd worden en de oefeningen verfijnd zonder de trail and error van de oefening keer op keer opnieuw in te zetten.
Bij Jessy was dit ook van fysiek belang. Wanneer Jessy koos voor het criteria snel reageren, spande ze automatisch haar schoft op. Een plaats waar ze heel erg gevoelig is en ook trauma heeft. Wil Nele later met haar verder onder de vrouw aan de slag, dan mogen er geen associaties zijn tussen de signalen en het opspannen van de schoft. Eens Jessy traag kon reageren op de signalen en de oefeningen traag inzetten, konden we haar helpen ze ook vanuit een fysieke balans uit te voeren om zo ook druk op de schoft te voorkomen.
Belly & Anouk
Lieve Belly had geleerd dat rennen het antwoord op alles was, daarnaast valt ze snel over haar schouders, wat het niet altijd gemakkelijk maakt om haar te ondersteunen onder het zadel.
Om haar beter te ondersteunen mocht Anouk in een eerste stap Belly enkel nog links voeren onder het zadel. Belly leunde voornamelijk op haar rechter voorbeen, moest je daarbij dan ook rechts gaan voeren, dan kan het rechterbeen het gewicht niet houden. We konden goed zien hoe veel rustiger ze werd in het aannemen van het voer zodra het voer steeds links werd gegeven.
Waar we ook op hebben gefocust was om heel even te wachten tot Belly met haar mond toe bij Anouk haar hand was. Dit om te voorkomen dat ze perongeluk leert om het eten uit de lucht moeten graaien. Als je hand open is en je paard pakt het eten enthousiast/onhandig door de balans gaan ze keer op keer vroeger hun mond opendoen om het eten te kunnen pakken.
Ik noemde het daarjuist wel de eerste stap, maar we gingen natuurlijk eerst op de grond aan de slag om Belly te helpen minder op haar schouders te vallen. Hiervoor maakten we gebruik van kegels. Zulke zichtbare doelen zijn een enorme hulp bij paarden met weinig balans. Belly had in het verleden een ‘voorwaartse’ associatie geleerd met de hulp om haar gewicht te verplaatsen. Bij deze paarden plaats ik kegels zodat we hun rechtuit kunnen laten bewegen zonder dat we de hulp naar de schouder hoeven te gebruiken. We kunnen dan, op het moment dat de paarden recht beginnen te bewegen de hulp herintroduceren als een ondersteunende hulp in plaats van een versnellende hulp. Let op: als je met kegels wil werken, zorg in het begin dat deze dicht genoeg bij elkaar staan en voorkom dat je paard stress ervaart doordat ze steeds dezelfde kegel blijft tikken. Pas als ze het patroon en het ritme goed kennen mag je je kegels verder uit elkaar gaan plaatsen.
We moesten daarbij ook in het oog houden dat we Belly geen stress bezorgden door ons brug signaal te gebruiken. Ze remde namelijk best fel op haar binnenvoorbeen en we konden haar niet laten uitbollen doordat ze aan elke kegel diende te stoppen. Als je paard moet stoppen én hij valt hierbij uit balans kan je hem beter bijstaan in die overgang naar halt. We namen de stop erbij als criteria. Waardoor Anouk zich kon voorbereiden op de halt en Belly hierbij kon helpen. Als je klikt en de stop ‘laat gebeuren’, kan je klik een voorspeller worden van stress. Let ook steeds op dat jij niet onbewust stopt op je eigen brugsignaal. Enkel paarden die dat geleerd hebben kunnen plotse overgangen naar halt maken. En zelfs daarbij kan je dit beter timen op het binnen achterbeen van je paard. Met andere woorden: stop niet te fel en leer je paard dat hij rustig zijn tijd mag nemen voor de overgang naar halt na je brugsingaal.
Wanneer we de overstap wilden maken van de kegels naar het gebalanceerd longeerwerk kozen we voor de middenring van de kaptoom. Waarom? Op het (touw)halster had Belly reeds de reflex geleerd om meer op haar binnenschouder te vallen. Doordat de kaptoom vooraan op haar neus contact maakt kan ze Anouk haar hand beter volgen zonder de foutieve lichamelijke reflex.
Bono & Tine
Met Bono oefenden we alles vanuit het passieve pauze systeem. Dit had Tine al geweldig opgebouwd vanuit een video die ik enkele maanden voordien had gepost. Dankzij de passieve pauze ging hij niet meer over zijn drempelwaarde en kon ze goed in het aannemen van zijn voer voelen hoe hij zich voelde bij de oefening. Doorheen de week werkten we toe naar een grotere cirkel met bakken die verder uit elkaar stonden. In het midden van de week maakten we deze weer even kleiner wanner hij terug moeilijker pauze nam.
We werkten ook in het midden van de cirkel aan het opstappen. Hier kon ik zien dat de juiste positie voor hem heel belangrijk was. Hij kon het beste links naast de opstap staan, dit gaat voor hem makkelijker omdat hij meer gewicht op zijn linker voorbeen plaatst. Als hij rechts naast de opstap staat, viel hij vaker over zijn rechter schouder als hij zijn hoofd naar Tine toe kantelde voor voer. Ookal lieten we haar steeds naar beneden stappen. De duratie dat het gewicht op de rechter schouder kwam was nog te lang voor hem om hierin ontspannen te kunnen blijven staan. Wanneer hij later evenwichtig op twee voorbenen kan leunen kan het zijn dat Tine terug rechtsom kan oefenen met opstappen.
Tine en Bono gaan zorgen dat ze het aantal vragen aan de binnenkant van de pauze bakken rustig opbouwen. Zodat hij niet te veel korte bochten naar de oefeningen toe hoeft te maken. Dit gaan ze komende weken opbouwen, zodat zijn spieren de tijd krijgen hier sterker in te worden.
In de groundtie zagen we dat het voor Bono gemakkelijker was als Tine eerst terug naar hem toe bewoog en dan pas haar brugsignaal gaf. Op die manier konden we voorkomen dat Bono op de klik op een schouder viel en zijn gewicht moest verplaatsen. Dat bespaart hem een hoop trail and error in het oefenen op actief stilstaan.
Bij een overgang naar halt vanuit het samen wandelen was het nog te vroeg om een visueel signaal van haar hand toe te voegen. Met zijn hoge benen en kort lichaam kost het hem moeite om een gebalanceerde overgang te maken. Als er nu al een visuele cue wordt gegeven zal hij sneller willen stoppen op een manier die lastig voelt in zijn lichaam en hierdoor een negatieve associatie leggen met de cue.
Wanneer Tine naast Bono wandelt mag ze hem nog niet op een neutrale positie tussen de schouderbladen voeren. Zo draagt Bono in de linksom momenteel zijn hoofd nog enkele centimeters naar buiten toe. Dit doet hij om te voorkomen dat hij over zijn linkerschouder naar binnen valt. Als Tine hem bij het voeren enkele centimeters meer naar binnen voert, zal Bono zich oncomfortabel voelen bij het aannemen van het voer en hierbij een lichte frustratie opbouwen. Pas wanneer hij mooi evenwichtig tussen beide voorbenen kan wandelen kan ze haar voerpositie verplaatsen naar tussen de schouderbladen.
We leerden Bono ook de eerste stukjes van een halve ophouding, zodat we hem later kunnen helpen minder in zijn voorhand te hangen. Hiervoor gebruikten we het patroon normaal voeren – naar achter voeren – normaal voeren – pauze bak. Bono heeft een koehakkige beenstand, deze paarden leer je gemakkelijk veel te ver te gaan hangen in hun halve ophouding. Als een paard hangt in zijn halve ophouding is dit geen ondersteunende hulp die je kan gebruiken tijdens het bewegend werk, doordat het hun beweging meer gaat beperken in plaats van ondersteunen.
Wil jij ook zo diep duiken?
Deze zomer staat er een mega plezante en ongelofelijk leerrijke cursus week op het programma. Vijf dagen waarin ik jou helemaal meeneem in de wereld van trainen met positieve reinforcement. Werken vanuit jouw doelen, praktijk omkaderen met de nodige theorie en vooral veel Summ+R vibes! En als kers op de taart of moet ik zeggen het suikerrandje aan het cocktailglas: je krijgt ook gratis toegang tot alle theoriecursussen op de L&S app, zo kan je echt helemaal de theorie in duiken!
Het goede nieuws! Inschrijven kan gewoon!
Dus wil jij erbij zijn op 10 – 14 juli 2023 klik dan hier
